مقدمه
در ادامه شرح دعای مکارم‌الاخلاق از امام زین‌العابدین (علیه‌السلام) در صحیفه سجادیه به این عبارت می‌رسیم که:
وَ بِعَمَلِی إِلَی أَحْسَنِ الْأَعْمَالِ
قبل از این از خدا خواهش کرده بودیم که:
وَ انْتَهِ بِنِیَّتِی إِلَی أَحْسَنِ النِّیَّاتِ
خدایا نیّت من را به بهترین نیّت‌ها برسان و بعد از خدا می‌خواهیم که عمل من را به بهترین اعمال برسان.
اهمیت عمل در کنار نیّت
در مورد اهمیت و ملاک و معیار بودن نیّت گفتیم همه چیز به نیّت ما وابسته است. حتی اگر ما نتوانیم کار خیر انجام دهیم ولی نیّتش را داشته باشیم، مثل این است که کار خیر انجام داده‌ایم. ولی آیا این معنایش این است که عمل اهمیت ندارد؟ نه. مطمئناً وقتی کسی نیّت عمل خیر و عمل صالح داشته باشد و جدّی و واقعی و صادق باشد، حتماً عمل هم می‌کند. اگر جایی عمل نکرده چون توانش نبوده، ولی هر جا بتواند عمل می‌کند.
به‌خاطر همین می‌بینیم که قرآن همیشه ما را به عمل و تلاش و سعی دعوت می‌کند.
آیات قرآن درباره اهمیت سعی و تلاش
﴿وَمَنْ أَرَادَ الْآخِرَةَ وَ سَعَىٰ لَهَا سَعْيَهَا وَهُوَ مُؤْمِنٌ فَأُولَـٰئِكَ كَانَ سَعْيُهُم مَّشْكُورًا﴾ (الإسراء: ۱۹)
«و هر کس خواهان آخرت باشد و در حالی که مؤمن است نهایت کوشش را برای آن بکند، چنین کسانی از تلاش‌شان قدرشناسی خواهد شد.»
کسی اگر ایمان و نیّت درست داشته باشد، بعد برای این ایمان و نیّت درست تلاش کند، خدا سعی او را قدردانی می‌کند. خدا قدرشناس است.
در آیه دیگر می‌فرماید:
﴿إِنَّ السَّاعَةَ آتِيَةٌ أَكَادُ أُخْفِيهَا لِتُجْزَىٰ كُلُّ نَفْسٍ بِمَا تَسْعَىٰ﴾ (طه: ۱۵)
«به‌راستی آن ساعت (قیامت) خواهد رسید. می‌خواهم آن را پنهان دارم تا هر کسی بر اساس تلاشی که می‌کند پاداش گیرد.»
روز قیامت که حتماً خواهد آمد، خدا می‌گوید من این را مخفی کردم، معلوم نیست کِی قیامت می‌شود، برای اینکه این جزا و پاداش در قبال تلاش‌ها باشد نه در قبال محاسبات از قبل معلوم. هرکس هر چه قدر توان دارد برایش سعی کند.
در آیه دیگر می‌فرماید:
﴿وَأَن لَّيْسَ لِلْإِنسَانِ إِلَّا مَا سَعَىٰ * وَأَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُرَىٰ﴾ (النجم: ۳۹-۴۰)
«و اینکه انسان چیزی جز همان تلاشی که می‌کند ندارد و قطعاً به‌زودی تلاشش دیده خواهد شد.»
اصلاً ما انسان‌ها چیزی جز سعی و تلاش در اختیارمان نیست. نه مقدّرات، نه قضا و قدر و نه امکانیّات، هیچکدام در اختیارمان نیست. آنچه در قدرت اختیار ما قرار دارد فقط این است که هر چقدر می‌توانیم تلاش کنیم، هر چند اینکه در اندازه محدود خودمان باشد. ولی خدا می‌گوید: «وَأَنَّ سَعْيَهُ سَوْفَ يُرَىٰ» همین تلاش‌ها دیده خواهد شد، همین تلاش‌ها را ما به آن خواهیم رسید. هر چقدر عمل و تلاش و سعی کنیم، آن طرف چیزهای بهتر را با آن مواجه می‌شویم.
به قول سعدی که می‌گوید:
نابرده رنج گنج میسر نمی‌شود / مزد آن گرفت جان برادر که کار کرد
هر کو عمل نکرد و عنایت امید داشت / دانه نکاشت ابله و دخل انتظار کرد
مگر می‌شود بدون سعی کسی به جایی برسد، به گنجی برسد؟ پس همه چیز در گرو عمل ما است.
روایات درباره ضرورت عمل
امیرالمؤمنین علی (علیه‌السلام) می‌فرماید:
بَادِرُوا آجَالَكُمْ بِأَعْمَالِكُمْ فَإِنَّكُمْ مُرْتَهَنُونَ بِمَا أَسْلَفْتُمْ وَ مَدِينُونَ بِمَا قَدَّمْتُمْ
«با اعمالتان بر مرگ خود پیشی بگیرید، زیرا شما در گرو کارهایی هستید که قبلاً انجام داده‌اید و با آنچه از پیش فرستاده‌اید جزا داده می‌شوید.»
از اجل‌هایتان سبقت بگیرید! چطوری؟ امیرالمؤمنین می‌گوید بفرستید اعمال خوب‌تان را تا هنوز مرگ نرسیده است، شما سبقت بگیرید، زودتر عمل‌های خیر را انجام دهید و برسانید خودتان را به آن طرف.
از امام باقر (علیه‌السلام) نقل شده است که به خیثمه فرمودند:
أَبْلِغْ شِيعَتَنَا أَنَّهُ لاَ يُنَالُ مَا عِنْدَ اَللَّهِ إِلاَّ بِالْعَمَلِ، وَ أَبْلِغْ شِيعَتَنَا أَنَّ أَعْظَمَ اَلنَّاسِ حَسْرَةً يَوْمَ اَلْقِيَامَةِ مَنْ وَصَفَ عَدْلاً ثُمَّ خَالَفَهُ إِلَى غَيْرِهِ
«به شیعیان ما این پیام را برسان که جز با عمل نمی‌توان به آنچه نزد خداست رسید و به شیعیان ما این پیام را برسان که بیشترین حسرت را در روز قیامت کسی خواهد خورد که عدالتی را توصیف کرده باشد ولی با چیزی جز آن به مخالفت آن برخاسته باشد.»
فکر نکنید که شیعه هستید، چون شیعه و محبت اهل بیت (علیهم‌السلام) را دارید، به عمل احتیاج ندارید، نه. امام باقر (علیه‌السلام) می‌فرماید به شیعیان ما بگو اگر عمل نکنید، ما هیچ کاری برایتان نمی‌توانیم بکنیم. اتفاقاً حسرت کسی که به حقایق معرفت پیدا کرده ولی به آن عمل نکرده، از دیگرانی که این حقایق را نمی‌دانند روز قیامت بیشتر خواهد بود. یک کسی نفهمید راه چیست، پس خیلی حسرت نمی‌خورد؛ ولی یک کسی فهمید راه چیست، اهل بیت را شناخت، معرفت پیدا کرد، ولایت پیدا کرد ولی عمل نکرد، چقدر حسرتش بیشتر خواهد بود.
به قول سعدی باز می‌گوید:
حاصل عمر تلف کرده و ایام به لغو / گذرانیده، به جز حیف و پشیمانی نیست
سعدیا گرچه سخندان و مصالح گویی / به عمل کار برآید به سخندانی نیست
خیلی خوش زبانی ولی فردا با حرف‌های تو جایی نمی‌رسی، خودت چکار کردی؟ باز این هم مثلی است در زبان فارسی: به عمل کار برآید به سخندانی نیست.
مفهوم «أَحْسَنِ الْأَعْمَالِ»
حالا که ما فهمیدیم عمل اهمیت دارد، می‌بینیم که امام سجاد (علیه‌السلام) در این دعا از خدا نمی‌خواهد که خدایا من عمل کنم، می‌گوید «أَحْسَنِ الْأَعْمَالِ» عمل نیکو می‌خواهم. چنانکه قرآن هم می‌فرماید:
﴿الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَالْحَيَاةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا وَهُوَ الْعَزِيزُ الْغَفُورُ﴾ (الملک: ۲)
«کسی که مرگ و زندگی را آفرید تا شما را بیازماید که کدامتان نیکوکارتر است و او عزتمند فرزانه است.»
هدف از خلقت، هدف مرگ و حیات این است: «أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلًا» که نیکوکارتر باشید.
تفسیر امام صادق (ع) از عمل بهتر
پس معنای «أَحْسَنِ الْأَعْمَالِ» (عمل بهتر) چیست؟
امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید:
لَيْسَ يَعْنِي أَكْثَرَ عَمَلاً وَ لَكِنْ أَصْوَبَكُمْ عَمَلاً وَ إِنَّمَا اَلْإِصَابَةُ خَشْيَةُ اَللَّهِ وَ اَلنِّيَّةُ اَلصَّادِقَةُ وَ اَلْحَسَنَةُ ثُمَّ قَالَ اَلْإِبْقَاءُ عَلَى اَلْعَمَلِ حَتَّى يَخْلُصَ أَشَدُّ مِنَ اَلْعَمَلِ وَ اَلْعَمَلُ اَلْخَالِصُ اَلَّذِي لاَ تُرِيدُ أَنْ يَحْمَدَكَ عَلَيْهِ أَحَدٌ إِلاَّ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ
«مقصود از عمل بهتر، عمل بیشتر نیست، بلکه عمل درست‌تر است. درستی کردار، ترس از خدا و نیّت پاک و نیکو است. سپس فرمود: کاری را تا به آخر پاک و بااخلاص نگه داشتن از خود آن کار سخت‌تر است. عمل خالص آن کاری است که نمی‌خواهی به خاطرش کسی جز خدای بزرگ از تو تعریف کند.»
امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید فکر نکنید خدا آفرید ببیند کدام بیشتر کار خیر می‌کند، نه. چه کسی کار خیر و بهتری انجام می‌دهد؟ کار درست نه کار زیاد. عمل بهتر یعنی کاری که همراه با خشیّت و ترس خدا باشد و این کار خیر را درست انجام بدهد. خالص نگه داشتن کار سخت‌تر از خود کار است. چه کاری کار خالصی است؟ کار خالصی که دوست نداشته باشی غیر از خدا از تو تعریف کند، فقط خدا راضی باشد.
شرایط عمل صالح
پس عمل صالح را امام صادق (علیه‌السلام) می‌فرماید شرایطی دارد. این شرایط از نگاه قرآن و حدیث شامل:
شرط اول: تقوا
اولین شرط برای عمل صالح این است که با تقوا همراه باشد، چون قرآن می‌فرماید:
﴿إِنَّمَا يَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِينَ﴾ (المائدة: ۲۷)
«به‌راستی خدا فقط از پرهیزگاران قبول می‌کند.»
فقط خدا از آدم‌های با تقوا کارهای خوب را قبول می‌کند. اگر فکر کنیم که من دارم کار خیر می‌کنم ولی از این طرف هم هر کاری دلم خواست می‌کنم، خدا می‌گوید من نمی‌پذیرم، کسی که بی‌تقوا باشد کار خیر بکند، من قبول نمی‌کنم.
داستان عیارگیر غافل
روایتی از امام صادق (علیه‌السلام): شنیدم گروهی کم‌مایه شخصی را بسیار تعظیم کرده، فضایل و کمالاتی را برای او برمی‌شمرند. دوست داشتم او را از نزدیک – به نحوی که مرا نشناسد – ببینم تا ارزشش را بفهمم. من برای انجام خواسته خود او را تعقیب کردم. وی در دکان نانوایی توقف و نانوا را غافلگیر کرد، دو قرص نان برگرفت و رفت. من از او در شگفت شدم ولی گفتم شاید با نانوا حسابی دارد. آنگاه رفت تا به دکان بقالی رسید. آنجا نیز دو انار دزدید ولی با خود گفتم شاید با بقّال معامله و حسابی دارد. همچنان او را رها نکردم تا به خرابه‌ای رسید که بیماری در آنجا افتاده بود. دو قرص نان و دو انار را نزد وی گذاشت و از آنجا گذشت.
به بیرون شهر که رسیدیم وی را صدا زدم و به او گفتم: مدتی بود نام تو را شنیده و مشتاق دیدار تو بودم و امروز به ملاقات تو رسیدم ولی کارهایی از تو مشاهده کردم که فکر مرا مشغول و نگران ساخته و اینک از آن امور از تو پرسش می‌کنم تا این نگرانی رفع بشود. من تو را دیدم که از نانوایی دو قرص نان دزدیدی. سپس به انار فروشی گذشتی و دو انار هم از او ربودی!
گفت: مگر نمی‌دانی خدا در قرآن گفته است که هرکس کار خیر انجام بدهد من ده برابر به او پاداش می‌دهم ولی اگر کسی کار بدی بکند فقط یک گناه برایش حساب می‌کنم؟ خوب حساب کن، من چهار تا دزدی کردم، چند تا گناه کردم؟ چهار تا. چهار تا انفاق کردم، چند تا ثواب کردم؟ چهل تا. چهار تا از آن کم می‌شود، الآن چی مانده؟ سی و شش تا ثواب کردم، پس چرا به من ایراد می‌گیری؟
امام گفت: مگر نشنیده‌ای که خداوند بزرگ در آیه ۲۷ سوره مبارکه مائده می‌فرماید: «إِنَّما یَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِینَ»؛ همانا خداوند، عمل خوب را از پرهیزکاران می‌پذیرد و شرط پذیرفته شدن عمل تقوا است؛ و تو با دزدیدن دو قرص نان دو گناه کردی و با ربودن دو انار دو گناه دیگر، با صدقه دادن آنها نه تنها حسنه‌ای را انجام ندادی بلکه چون بدون رضایت صاحبانش به فقیر دادی چهار گناه دیگر بر آن چهار گناه افزودی.
شرط دوم: اخلاص
باید کار با اخلاص باشد، چنانکه قبلاً هم خواندیم:
﴿قُلْ إِنِّي أُمِرْتُ أَنْ أَعْبُدَ اللَّهَ مُخْلِصًا لَّهُ الدِّينَ﴾ (الزمر: ۱۱)
«بگو: به‌راستی من مأمورم در حالی که دینم را برای خدا خالص می‌کنم، او را بندگی کنم.»
باید خالص برای خدا باشد کارها، عمل صالح باشد.
خطر از دست دادن اخلاص
از امام باقر (علیه‌السلام) در حدیثی می‌فرمایند:
اَلْإِبْقَاءُ عَلَى اَلْعَمَلِ أَشَدُّ مِنَ اَلْعَمَلِ قَالَ وَ مَا اَلْإِبْقَاءُ عَلَى اَلْعَمَلِ قَالَ يَصِلُ اَلرَّجُلُ بِصِلَةٍ وَ يُنْفِقُ نَفَقَةً لِلَّهِ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ فَكُتِبَ لَهُ سِرّاً ثُمَّ يَذْكُرُهَا وَ تُمْحَى فَتُكْتَبُ لَهُ عَلاَنِيَةً ثُمَّ يَذْكُرُهَا فَتُمْحَى وَ تُكْتَبُ لَهُ رِيَاءً
«نگهداری از کار خیر از خود کار خیر سخت‌تر است. پرسید: نگهداری از عمل (کار خیر) چیست؟ فرمود: مردی صله‌ای (احسانی) می‌کند و خرجی در راه خدای یگانه و بی‌شریک می‌دهد و ثواب کار خیر در نهانی برای او نوشته می‌شود، سپس آن را بیان می‌کند و از کار پنهانی پاک می‌شود و در کارهای آشکار نوشته می‌شود، و باز آن را اظهار می‌دارد تا عملی ریائی برای او نوشته می‌شود.»
اینکه آدم کار خیر، عمل صالح را بتواند درست حفظ کند، از خود کار سخت‌تر است. بعد یک نفر پرسید «إِبْقَاءُ عَلَى اَلْعَمَلِ» یعنی چه؟ حضرت مثال زدند، فرمودند یک نفر می‌رود پول حلال درمی‌آورد و با آن به مردم رسیدگی می‌کند، فقط هم برای خدا، بعداً می‌رود مخفیانه انفاق می‌کند، هیچکس هم نفهمیده است. پس ثواب انفاق مخفیانه خیلی بیشتر از انفاق آشکار و علنی است. انفاق علنی خوب است ولی انفاق مخفیانه بهتر از انفاق علنی است.
امام باقر (علیه‌السلام) می‌فرماید این می‌رود انفاق مخفی می‌کند، خدا برایش ثواب بالایی می‌نویسد، بعد یک دفعه حرف پیش می‌آید، می‌گویند فلانی فقیر است، باید کمکش کنیم، می‌گوید من کمکش کردم، تمام شد دیگر و انفاق مخفیانه حال انفاق آشکار شده است. فرشته‌ها شروع می‌کنند به پاک کردن، می‌گویند این ثوابی که قبلاً نوشتیم به عنوان انفاق مخفیانه بوده است، حال این انفاق مخفیانه نیست، انفاق علنی است، ثواب آمده پایین.
بعد امام باقر (علیه‌السلام) می‌فرماید که بعد از مدتی به هر کسی که می‌رسد می‌گوید، می‌خواهد خودنمایی کند. باز این انفاق علنی‌اش چکار می‌کند؟ از بین می‌برد، پاک می‌شود، برایش ثواب انفاق نمی‌نویسند، برایش گناه می‌نویسند، می‌گویند چون ریا کرده و شرک است. اگر اخلاص نباشد در کار و با ریا ترکیب شود، همه از بین می‌رود و دیگر عمل صالح نیست.
شرط سوم: اتقان
شرط سوم اتقان است، خوب انجام دادن است. در جریان دفن فرزند رسول الله، ابراهیم، که پیغمبر اکرم (صلوات الله علیه وآله) داشتند پسرشان را که از دنیا رفته بود دفن می‌کردند، آنجا یک نکته‌ای در وسط حدیث است که به درد بحث ما می‌خورد:
امام صادق (علیه‌السلام) در حدیثی می‌فرمایند:
… ثُمَّ رَأَى اَلنَّبِيُّ صَلَّى اَللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ فِي قَبْرِهِ خَلَلاً فَسَوَّاهُ بِيَدِهِ ثُمَّ قَالَ إِذَا عَمِلَ أَحَدُكُمْ عَمَلاً فَلْيُتْقِنْ
«سپس پیامبر که درود خدا بر او باد در قبر او (ابراهیم فرزند رسول الله) مشکلی را دید و آن را با دستش درست کرد و سپس فرمود: هنگامی که یکی از شما کاری انجام داد باید آن را دقیق و خوب انجام دهد.»
شرط چهارم: مداومت
شرط چهارم مداومت است. عمل صالح وقتی خوب است که اینطور نباشد که فقط یک بار انجام دهی، باید همیشه و به صورت مداومت انجام دهی.
به قول امام علی (علیه‌السلام) می‌فرمایند:
قَلِيلٌ تَدُومُ عَلَيْهِ أَرْجَى مِنْ كَثِيرٍ مَمْلُولٍ مِنْهُ
«کار کمی که بر آن مداومت داشته باشی امیدبخش‌تر از کار فراوانی است که از آن خسته شوی.»
یک کاری که خیلی کم باشد ولی همیشه باشد، این خیلی بیشتر امیدواری دارد تا اینکه خیلی کار بکنی ولی یک دفعه انجام دهی، دیگر انجام ندهی.
به قول سعدی که می‌گوید:
رهرو آن نیست که گه تند و گهی خسته رود / رهرو آنست که آهسته و پیوسته رود
یک استمرار، یک مداومت در بعضی از روایات است که حداقل اگر می‌خواهی یک نذری را انجام دهی و یک خیراتی بکنی، حداقل یکسال این را ادامه بده که حداقل یک شب قدر در آن قرار بگیرد. یکسال این بر روح و روان تو اثر بگذارد.
در روایت دیگری هم از امام باقر (علیه‌السلام) آمده:
أحَبُّ الأعمالِ إلَى اللّهِ عَزَّ و جلَّ ما داوَمَ عَلَيهِ العَبدُ و إن قَلَّ
«محبوب‌ترین کارها نزد خدای بزرگ کاری است که بنده بر آن مداومت ورزد، هر چند اندک باشد.»
بهترین اعمال کدام اعمال است؟ امام باقر (علیه‌السلام) می‌فرماید: «أحَبُّ الأعمالِ إلَى اللّهِ» بهترین و محبوب‌ترین کارها پیش خدا آنهایی است که استمرار داشته باشد، استقامت داشته باشد، هر چند که کاری کم باشد. من تصمیم می‌گیرم هر روز قرآن بخوانم، می‌آیم هر روز یک صفحه قرآن یا ده آیه قرآن می‌خوانم، نه اینکه مثلاً یک ماه رمضان می‌آید ختم قرآن می‌کنم، می‌رود تا سال دیگر کاری به قرآن ندارم؛ این خوب نیست.
شرط پنجم: اعتدال و میانه‌روی
آخرین شرط، شرط پنجم اعتدال و میانه‌روی است. قرآن می‌فرماید:
﴿وَاقْصِدْ فِي مَشْيِكَ﴾ (لقمان: ۱۹)
«و در راه رفتنت میانه‌رو باش.»
در رفتار و کارهایت میانه‌رو باش، معتدل باش. تُند و کُند اینها خوب نیست، یک حد اعتدال، یک حد وسط.
﴿وَ كَذلِكَ جَعَلْناكُمْ أُمَّةً وَسَطاً﴾ (بقره: ۱۴۳)
معتدل و میانه باشید در کارهایتان.
امام علی (علیه‌السلام) می‌فرماید:
و لْيَكُن أحَبَّ الاُمورِ إلَيكَ أوسَطُها في الحَقِّ
«باید محبوب‌ترین کارها نزد تو کارهایی باشد که با میانه‌روی سازگارتر است.»
بهترین اعمال پیش تو اینهایی باشد که حد وسط باشد، معتدل باشد. حتی قرآن راجع به انفاق می‌فرماید که:
﴿وَلَا تَجْعَلْ يَدَكَ مَغْلُولَةً إِلَىٰ عُنُقِكَ وَلَا تَبْسُطْهَا كُلَّ الْبَسْطِ فَتَقْعُدَ مَلُومًا مَحْسُورًا﴾ (اسراء: ۲۹)
«و نه هرگز دست خود (در احسان به خلق) محکم به گردنت بسته‌دار، و نه بسیار باز و گشاده‌دار، که (هر کدام کنی) به نکوهش و درماندگی خواهی نشست.»
می‌خواهی کار خیر بکنی، اینطور نباشد که برایت سخت باشد که پول بدهی به دیگران. از این طرف هم قرآن می‌گوید همه پول‌هایت را خرج کار خیر نکن.
﴿وَ ابْتَغِ بَيْنَ ذالِكَ سَبِيلاً﴾ (اسراء: ۱۱۰)
«و در میان آن دو، راهی [معتدل] انتخاب کن.»
میانه‌رو باش، هم به زندگی خودت رسیدگی کن هم به مردم. اینطور نباشد که همه را به یکبار بدهی در راه خدا و قرآن این را قبول ندارد، حد وسط آن خوب است.
نتیجه‌گیری
پس در این دعای مکارم‌الاخلاق وقتی امام سجاد (علیه‌السلام) از خدا طلب می‌کنند:
وَ بِعَمَلِي إِلَى أَحْسَنِ الْاَعْمَالِ
حال معنای «أَحْسَنِ الْاَعْمَالِ» را بهتر ما با این توضیحاتی که عرض کردم می‌توانیم درک کنیم. یعنی از خدا می‌خواهیم: خدایا کاری کن که اعمال ما صالح باشد، یعنی اعمال ما همراه با شرایطی که گفتیم باشد:
- اخلاص باشد
- با تقوا همراه باشد
- اتقان (درست انجام دادن کار) باشد
- میانه‌رو باشد
- مداومت داشته باشد
این نکته‌هایی که گفتیم در احسن الاعمال لحاظ می‌شود. از خدا می‌خواهیم که انشاءالله توفیق احسن الاعمال را به همه ما عنایت بفرماید، به برکت صلوات بر محمد و آل محمد
بعدی: ۸ـ همت بلند
قبلی: ۶ـ بهترین نیّت
مطلب فوق در تاریخ 10/7/2025 در کتابخانه بنیاد امام علی (ع) منتشر شده است.