باور به آمدن نجاتبخشی بزرگ در پایان تاریخ، از عمیقترین و گستردهترین باورهای بشری است. این اندیشه که در آینده فردی الهی یا برگزیده خواهد آمد تا جهان را از ظلم و تباهی نجات دهد، از گذشتههای دور در اغلب ادیان و فرهنگهای کهن وجود داشته است. این اشتراک نشان میدهد که انتظار منجی، ریشه در فطرت انسانی دارد و همهٔ افراد با هر فرهنگ و ملیت و مذهبی، تحقق صلح و دوستی و عدالت را در سراسر جهان از صمیم قلب دوست دارند و انتظار چنین شرایطی را در دل میپرورانند.
بشارت به ظهور منجی در آخرالزمان یکی از آموزههای مشترک ادیان ابراهیمی است. در مسیحیت باور به بازگشت عیسی مسیح (ع) و داوری نهایی او بر اعمال انسانها و برقراری پادشاهی خدا بهعنوان باوری قطعی پذیرفته شده است. در یهودیت، ماشیح به عنوان فردی از از نسل داوود (ع) معرفی میشود که حکومت بنیاسرائیل را احیا خواهد کرد و معبد سلیمان (ع) بهدست او ساخته خواهد شد. ادیان شرقی نیز از آمدن منجی موعود خبر دادهاند. در هندوئیسم این وعده مطرح میشود که کالکی، دهمین و آخرین تجسد ویشنو روزی سوار بر اسبی سفید خواهد آمد و پلیدیها و تاریکیها را نابود خواهد ساخت. در بودیسم هم از مایتریا بهعنوان بودای آینده و معلم حقیقت و رستگاری سخن گفته میشود که صلح، هماهنگی، مهربانی و رهایی از رنج را برای همگان به ارمغان خواهد آورد. در آیین زرتشت، نجاتبخش موعود، سوشیانت نامیده میشود و او را از نسل زرتشت و پیروز نهایی در نبرد خیر و شر و احیاکنندهٔ پاکی و راستی معرفی میکنند.
در آیین اسلام نیز باور به منجی موعود، یکی از اعتقادات ضروری است که دربارهٔ اصل آن، اختلافی وجود ندارد و حتی اهل سنت نیز ظهور فردی بهنام مهدی (ع) که از فرزندان پیامبر اکرم (ص) و از نسل حضرت زهرا (س) است را قطعی میدانند.
بعدی: باور مشترک مسلمانان
مطلب فوق در تاریخ 20/3/2025 در کتابخانه بنیاد امام علی (ع) منتشر شده است.