۱. نام پدر امام مهدی (ع):
یکی از مهمترین موضوعات اختلافی دربارهٔ مهدی موعود (عج)، نام پدر ایشان است. آنچه موجب بروز این اختلاف شده، عبارتی است که در برخی از روایات آمده و بر اساس آن، پیامبر اکرم (ص) منجی موعود را همنام خود و پدر او را همنام پدر خود اعلام کرده‌اند. لذا دیدگاه غالب در میان اهل سنت، مهدی موعود را فردی با نام محمد بن عبدالله می‌داند. این در حالی است که همه شیعیان دوازده‌امامی بدون هیچ تردیدی اعتقاد دارند مهدی موعود (عج) فرزند امام حسن عسکری (ع) است؛ زیرا در روایات فراوانی از اهل بیت پیامبر (ع) بر این نکته تأکید شده است.
بسیاری از محققان معتقدند بخش مربوط به نام پدر آن حضرت در اصل حدیث پیامبر وجود نداشته و بعدها توسط طرفداران دو تن از مدعیان مهدویت که نامشان محمد بن عبدالله بوده به این احادیث اضافه شده است. آنها نقل این احادیث، بدون بخش مربوط به نام پدر، در کتب محدثان بزرگی چون ترمذی و احمد بن حنبل را شاهدی بر دیدگاه خود می‌دانند.
۲. نسب ایشان:
همان‌گونه که اشاره شد، در اینکه امام مهدی (عج) از نسل امام علی و حضرت فاطمه زهرا (س) است تردید و اختلافی وجود ندارد؛ اما اینکه این نسب از طریق امام حسن مجتبی (ع) به آن حضرت می‌رسد یا وی در سلسلهٔ فرزندان امام حسین (ع) قرار می‌گیرد، به موضوعی اختلافی میان شیعه و گروهی از اهل سنت تبدیل شده است. مهمترین عامل بروز این اختلاف، حدیثی است که به‌صورت منقطع در سنن ابوداود نقل شده و بر اساس آن، امام علی (ع) فرموده‌اند مهدی موعود (عج) از نسل فرزندم حسن (ع) خواهد بود.
این در حالی است که در روایات فراوان، اهل بیت (علیهم‌السلام) بر اینکه آن حضرت از نسل امام حسین (ع) است تصریح کرده‌اند و به‌نظر می‌رسد در آن حدیث، به‌صورت عمدی یا سهوی در نگارش کلمهٔ «حسین» خطا رخ داده است.
۳. ولادت و طول عمر:
شیعیان معتقدند مهدی موعود (عج) در نیمهٔ شعبان سال ۲۵۵ هجری به‌دنیا آمده و با وجود گذشت بیش از ۱۲۰۰ سال از عمرش، همچنان با ارادهٔ الهی زنده و از دیدگان مردم پنهان است. گذشته از دلایل متواتر و مسلمی چون احادیث دوازده خلیفه و حدیث ثقلین که بدون اعتقاد به ولادت و زنده بودن امام مهدی (عج) پیام اصلی خود یعنی استمرار امامت دوازده جانشین پیامبر اکرم (ص) تا روز قیامت را از دست خواهند داد، از نظر شیعیان، مستنداتی وجود دارد که امام حسن عسکری (ع) و دیگر افرادی که موفق به دیدار آن حضرت شده‌اند، به تولد چنین فرزندی شهادت داده‌اند.
اما دیدگاه غالب میان اهل سنت این است که منجی موعود هنوز متولد نشده است و در آینده، فردی با آن ویژگی‌ها از نسل حضرت زهرا (س) به‌دنیا خواهد آمد و زمین را پر از عدالت خواهد ساخت. البته تعدادی از دانشمندان بزرگ اهل سنت در آثار خود به تولد فرزند امام حسن عسکری (ع) اشاره کرده و این موضوع را پذیرفته‌اند.
بعدی: آیا امام مهدی (عج) زنده است؟
قبلی: نقاط اشتراک
مطلب فوق در تاریخ 20/3/2025 در کتابخانه بنیاد امام علی (ع) منتشر شده است.