احکام خوردنیها و آشامیدنیها
توضیحات ضروری:
ـ خوردن چارپایان و پرندگان حلالگوشت در صورتی مجاز است که ذبح (یا شکار) شرعی شده باشند.
ـ ذبح شرعی یعنی فردی مسلمان پس از ذکر نام خدا و رو به قبله چهار رگ گردن (دو شاهرگ و حلقوم و مری) حیوانی که هنوز زنده است را با وسیلهای آهنی ببرد.
ـ حیوان وحشی حلال گوشتی که فرار میکند، اگر توسط فردی مسلمان همراه با بردن نام خدا بهوسیله اسلحهای تیز شکار شود و جان دهد، گوشتش پاک و خوردنش جایز است؛ اما اگر وقتی به او میرسند هنوز زنده باشد باید ذبح شود.
ـ خوردن ماهی فلسدار و میگو در صورتی مجاز است که بهصورت زنده از آب گرفته شده و در تور صیاد یا پس از آن جان داده باشد.
ـ خوردنی بودن یا نبودن تخم حیوانات، تابع خوردنی بودن یا نبودن گوشت آنهاست. همچنین نوشیدن شیر حیوانات، تابع حکم گوشت آنهاست.
ـ برخی از اجزای حیوانات حلالگوشتی که ذبح شرعی میشوند حرام است؛ مانند: خون (غیر از مقداری که بهصورت طبیعی در گوشت میماند)، سیاهی چشم، غده، نخاع، طَحال (سِپُرز)، دُنبَلان (بیضه) و …
ـ انواع گوناگون خوردنیها و کنسروها (جز خوراکیهای گوشتی) مادامی که ندانیم از مواد حرام در آن استفاده شده، حلال است و نیازی نیست در این زمینه بررسی و پرس و جو کنیم.
ـ اگر شک داشته باشیم ژلاتینی که در خوراکی یا نوشیدنی استفاده میشود منشأ گیاهی دارد یا حیوانی، خوردن آن جايز است؛ ولی اگر بدانيم که از حيوان گرفته شده و درباره ذبح شرعی آن مطمئن نباشیم، خوردنش جايز نيست.
ـ موادی که منشأ حیوانی دارد و از ذبح شرعی آن مطمئن نیستیم اگر استحاله پیدا کند، یعنی در فرایندی به مادهای دیگر تبدیل شود، پاک و حلال میشود. بنا بر این اگر درصد کمی الکل یا ژلاتین یا مادهٔ حرام دیگری در خوراکی یا نوشیدنی مستهلک شده باشد و عرفاً آن را مادهای دیگر بدانند حلال است.
ـ تحقیق دربارهٔ دین و مذهب کسی که خوراکی و نوشیدنی را آماده و تولید کرده است یا کسب اطمینان از پاک بودن آن، حتی اگر بهسادگی ممکن باشد، لازم نیست و تا زمانی که یقین به حرام یا نجس بودن چیزی نداشته باشیم باید آن را پاک و حلال بدانیم.
ـ در حال اضطرار، همه محرّمات به اندازه رفع ضرورت حلال میشود.