احکام خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها

 

احکام خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها

 

 

توضیحات ضروری:

ـ خوردن چارپایان و پرندگان حلال‌گوشت در صورتی مجاز است که ذبح (یا شکار) شرعی شده باشند.

ـ ذبح شرعی یعنی فردی مسلمان پس از ذکر نام خدا و رو به قبله چهار رگ گردن (دو شاهرگ و حلقوم و مری) حیوانی که هنوز زنده است را با وسیله‌ای آهنی ببرد.

ـ حیوان وحشی حلال گوشتی که فرار می‌کند، اگر توسط فردی مسلمان همراه با بردن نام خدا به‌وسیله اسلحه‌ای تیز شکار شود و جان دهد، گوشتش پاک و خوردنش جایز است؛ اما اگر وقتی به او می‌رسند هنوز زنده باشد باید ذبح شود.

ـ خوردن ماهی فلس‌دار و میگو در صورتی مجاز است که به‌‌صورت زنده از آب گرفته شده و در تور صیاد یا پس از آن جان داده باشد.

ـ خوردنی بودن یا نبودن تخم حیوانات، تابع خوردنی بودن یا نبودن گوشت آنهاست. همچنین نوشیدن شیر حیوانات، تابع حکم گوشت آنهاست.

ـ برخی از اجزای حیوانات حلال‌گوشتی که ذبح شرعی می‌شوند حرام است؛ مانند: خون (غیر از مقداری که به‌صورت طبیعی در گوشت می‌ماند)، سیاهی چشم، غده، نخاع، طَحال (سِپُرز)، دُنبَلان (بیضه) و …

ـ انواع گوناگون خوردنی‌ها و کنسروها (جز خوراکی‌های گوشتی) مادامی که ندانیم از مواد حرام در آن استفاده شده، حلال است و نیازی نیست در این زمینه بررسی و پرس و جو کنیم.

ـ اگر شک داشته باشیم ژلاتینی که در خوراکی‌ یا نوشیدنی‌ استفاده می‌شود منشأ گیاهی دارد یا حیوانی، خوردن آن جايز است؛ ولی اگر بدانيم که از حيوان گرفته شده و درباره ذبح شرعی آن مطمئن نباشیم، خوردنش جايز نيست.

ـ موادی که منشأ حیوانی دارد و از ذبح شرعی آن مطمئن نیستیم اگر استحاله پیدا کند، یعنی در فرایندی به ماده‌ای دیگر تبدیل شود، پاک و حلال می‌شود. بنا بر این اگر درصد کمی الکل یا ژلاتین یا مادهٔ حرام دیگری در خوراکی یا نوشیدنی مستهلک شده باشد و عرفاً آن را ماده‌ای دیگر بدانند حلال است.

ـ تحقیق دربارهٔ دین و مذهب کسی که خوراکی و نوشیدنی را آماده و تولید کرده است یا کسب اطمینان از پاک بودن آن، حتی اگر به‌سادگی ممکن باشد، لازم نیست و تا زمانی که یقین به حرام یا نجس بودن چیزی نداشته باشیم باید آن را پاک و حلال بدانیم.

ـ در حال اضطرار، همه محرّمات به اندازه رفع ضرورت حلال می‌شود.

 

کتابخانه اسلامی: آشنایی با اسلام